آموزش فلوت ریکوردر

مقدمه (معرفی سازوهدف ازآموزش)

Dolceflutایتالیایی ،   Flut a bEC ،فرانسه   block floten آلمانی  فلوت ریکوردر با تلفظ

(به معنی شیرین و ملایم) و به انگلیسی (رکوردِر)  که در ایران نیز به همین اسم معروف شده است.در طی چندین قرن تمدن ساز مورد علاقه کوچک و بزرگ بوده است و دو انگشت گذاری                                                          یا انگشت گذاری انگلیسی ساخته می شود. Baroque & german

این ساز از خانواده ی بادی های چوبی است و در اندازه و ابعاد مختلف ساخته شده است به طوری که می توان از انواع این ساز ارکستری را تشکیل داد و صدای مطبوع و دلپذیری را شنید و حدود وسعت این ساز به در اکتاو میرسد.

ای ساز از دو جنبه ی آموزشی و تخصصی مورد توجه قرار گرفته است به طوری که آهنگسازان بزرگی مانند باخ-تلمان-ویوالدی-مارچلو و بسیاری دیگر از منضفان موسیقی برای این ساز به صورت سلو به همراهی ارکستر زهی و یا همراهی ساز کلاویه قطعاتی را تصنیف نموده اند.

هدف از کلاس ها و آموزش این ساز،آموزش نت ها ، ریتم ها و مفاهیم پایه موسیقی و در مجموع شناخت کلی تئوری موسیقی در غالب نواختن آهنگ هایی است که برای هنرجویان جذابیت دارد.هنرجویان این ساز معمولا در رده سنی 4تا7 سال قرار داشته و پس از گذراندن این دوره قصد انتخاب ساز تخصصی خود را دارند.

طول مدت این دوره بسته به سن،توانایی و زمینه های قبلی هنرجو متغیر است اما به طور معمول بین 4تا6 ماه به طول می انجامد و پس از این مدت هنرجو با شناختی که از موسیقی و مفاهیم آن پیدا کرده در انتخاب ساز،شروع یادگیری و پیشرفت درآن موفق تر است و می توان گفت از هنرجویان که بدون گذاردن این دوره وارد اموزش ساز تخصصی شده اند جلوتر است.

تاثیرموسیقی برهوش و یادگیری

موسیقی ابزاری موثر و ضروری برای رشد وتقویت ادارک شنوایی است.هدف غایی  علم موسیقی،رشد ذهن و پرورش ظرفیت زیبا شناسی و برخی از حواس مغری و ارتباط سودمندتر با طبیعت است.موسیقی علمی میتواند فطرت وحدت مدار را پرورش دهد.

تحقیقات زیادی انجام شده است که بیانگر تاثیر آموزش موسیقی برجنبه های مختلف هوش و یادگیری است.از جمله ی این مطالعات می توان به تاثیر موسیقی بر هوش فضایی،توانایی خواندن،حافظه ی کلامی،پیشرفت موسیقی و استدلال فضایی و توانایی خواندن کودکان ارتباط بالایی وجود دارد.

دلیل تاثیر موسیقی علمی برهوش و یادگیری،ظرفیت های فطری آن در مغز است. از همان آغاز تولد،ذهن موسیقایی نوزاد فعال و گیرنده است. از آنجایی که رشد شنیداری در تمام طول دوره ی  جنینی ادامه دارد کویک بعد از تولد قادر به ادراک و تمیز اصوات شنیده شده خواهد بدو. حتی مطالعات رفتاری نشان داده اند، محرک های صوتی قادرند تغییراتی را در رفتار جنین،حرکات چشم ویا تغییراتی دز ضزبان قلب ایجاد کند.

نوزادان نه ماهه ترجیحاتی را به گام های موسیقی نشان می دهند و حتی در پردازش فواصل مطبوع نسبت به فواصل نامطبوع عملکرد بهتری دارند.

تحقیقات نشان می دهند هرچه سن کودک کمتر باشد،اثرات شناختی و پایدار موسیقی بیشتر است.کودکانی که آموزش موسیقی کلاسیک را در پنج سالگی شروع کرده اند،نمرات آن ها در آزمون استدلل فضایی-زمانی بالاتر از کودکانی است که در این سن آموزش ندیده اند.

برخی از کودکان می توانند با موسیقی یادگیری بهتری داشته باشند و یا سطح بازدهی بهتری را در انجام تکالیفشان نشان دهند و کودکانی که دچار اختلال نقص با بیش فعالی هستند در حالی که هر هفته به مدت سی الی چهل دقیقه به موسیقی کلاسیک به مدت شش ماه گوش می دهند توجه بهتری پیدا می کنند و بهتر می توانند روی کار های تعیین شده تمرکز کنند.

مطالعات نشان می دهد که حافظه می تواند از طریق آموزش موسیقی تقویت شود.حافظه را می توان با توجه و تمرکز و فعال کردن مسیرهای حافظه در مغز پرورش داد لذا از طریق موسیقی می توان با افزایش توجه و تمرکز روی صداها، سنجش زمان ،درک و تفسیر صداها و تمرکز برروی محتوای  احساسی موسیقی حافظه صوتی و دقت آن را تقویت کرد.

شیوه آموزش فلوت ریکوردر

آموزش به هنرجویان فلوت ریکوردر به دلیل سن کم و عدم آشنایی قبلی با موسیقی باید بسیار با دقت و مرحله به مرحاه صورت گیرد.آموزش حجم بالای تئوری خصوصا"در جلسه ی نخست می تواند برای هنرجو به شدت خسته کننده باشد.نباید از وی انتظار داشت که در همان یکی دو جلسه ی اول تمام نت هافریتم ها یا مفاهیم را بیاموزد.در آموزش به این هنرجویان بخش زیادی از یادگیری جایگاه نت ها یا شکل انها در کلاس و همراه با مربی انجام می شود و چندین مرور می شود.

در جلسه ی نخست،موارد کلی که باید در آموزش در نطر گرفت نام هفت نت اصلی(که اکثر هنرجویان باآنها آشنا هستند)مفاهیم ابتدایی ریتم مانند سیاه، سفید ،شیوه صحصح  ضرب پا است.به طور کلی پا فشاری بر یادگیری تئوری در جلسه نخست بیهوده است.این کار طی روند آموزش و همراه با ساز انجام شود.سپس به سراغ ساز رفته و طرز صحیح گرفتن ساز،انگشت گذاری و دمیدن در آن را آموزش می دهیم.

کتاب مورد نظر برای تدریس "خودآموز فلوتریمردر"نوشته استیفن گودیر است که شامل دوجلد کتاب به همراه سی دی است.پس از آن هر جلسه به آموزش یک نت به همراه تمرین ها و قطعات آن می پردازیم و قبل از آغاز درس جدید،نت های قبلی را با کمک هنرجو مرور کرده و تفاوت شکل و صدای آن ها را یادآوری می کنیم.

در تدریس هر درس جدید ابتدا به آموزش شکل و نام نت و سپس نحوه ی انگشت گذاری و نواختن آن می پردازیم.در نواختن هرکدام ار نت ها اجرای تمیز و بدون تداخل با صداهای دیگر مهم است.به ویژه در بخش های جلوتر کتاب که تعداد نت ها افزایش می یابد و تغییر به موقع جای انگشتان و اجرای متر.ن.میک کمی دشوار خواهد شد،از این رو پیشنهاد میشود که تمرینات هنرجو بسیار با دقت و حوصله و با توجه به مراحل تمرین صورت گیرد..در همان جلسه ی اول مراحل تمرین آموزش داده می شود که نخستین آنها-همانند هر ساز دیگر-نت خوانی دقیق و مترونومیک است.با توجه به سن و توانایی هنرجو بخش اجرا را نیز می توان به مراحل کوچکتر تقسیم نمود(برای مثال نواختن نت ها به صورت تمیز ابتدا بدون توجه به ریتم و سپس اضافه کردن ریتم)همچنین برای نواختن قطعاتی که نیاز به تغیرر سریع جای انگشتان دارند می توان از روش تمرین جلوی آینه استفاده کرد که هنرجو علاوه بر تسلط به درس می آموزد که هنگام اجرا به نت نگاه کند ونه به انگشتان و ساز خود.

بسیاری از معلمین نهایت تلاش خود را میکنند تا از جدید ترین و بهترین روش های آموزشی برای تربیت هنرجوی خود بهره گیرند،به مطالعه و تحقیق روی می آورند و با حوصله و پشتکار و با خلوص نیت به تربیت شاگرد خود می پردازند.اما گاه فراموش میکنند که روش تمرین را به هنرجو بیاموزند و این مورد بخصوص در موردکودکان اجتناب ناپذیر است.خوب درس دادن،تاکید برای تمرین،استفاده مفید از زمان کلاس،عشق به هنر و تعلم هنر،وجدان کاری،همه این موارد به جای خود اما فراموش نکنیم بخش زیادی از تسلط هنرجو بر درس های داده شده در منزل و حین تمرین صورت میگیرد.بنابراین یکی از مهم ترین نکات در تدریس به خصوص در همان جلسات ابتدایی آموزش نحوه تمرین است.اگر هنرجو روش صحیح تمرین را بلد نباشد هرروز کل قطعه با اتود

را از ابتدا تا انتها می نوازد و بدون توجه به اشکالات خود سعی در اتمام قطعه دارد و با این کار خودرا خسته می کند.باید همواره به هنرجویان متذکر شد که تمرین کردن با اجرا کردن(نواختن قطعه یا اتود از ابتدا تا انتها)متفاوت است و از وی انتظار می رود که بخش زیادی از وقت تمرین خود را به تمرین بپردازد نه اجرا.تمرین به معنی دقیق و مرحله به مرحله انجام دادن مراحل ذکر شده در بالاست.

در مرحله آخر تمرین که دو دست با هم می نوازد تاکید بر بخش های دشوار تر قطعه و تکرار آنها مهم است.هر معلم می تواند با توجه به نوع ساز و نوع قطعه برنامه ای مشخص برای تمرین به هنرجو و به خصوص هنرجویان کودک ارائه دهد.ازجمله راهکارها در این مورد می تواند تنظیم کردن جدولی تحت عنوان جدول تمرین توسط خود هنرجو بااشد.این جدول با توجه به ساعات مدرسه و سایر کلاس های وی تهیه می شود و هدف اصلی آن منظم کردن ساعات تمرین استت.هنرجو باید بداند که هرروز چه ساعتی باید به تمرین بپردازد و چه بنوازد.با توجه به میزان کتاب ها و تمرینات برای هر کدام زمان مشخصی اختصاص داده می شود.این برنامه به خصوص برای هنرجویانی که کمتر تمرین می کنند و یا زمان خود را به طور مساوی بین موارد آموزشی تقسیم نمی کنند روش مناسبی است.

در کتاب اول به آموزش شیوه نواختن نت ها الگوهای ریتم گرد،سفید و سیاه پرداخته میشود.در کتاب دوم ضمن ادامه روند آموزش نت ها مففاهیمی مانند چنگ،خط اتصالو.... معرفی میشوند.

بعد از اتمام کتاب دوم هنرجو آشنایی کلی با نت ها و تئوری پایه موسیقی پیدا کرده است و قادر است که ساز خود را انتخاب کرده و فراگیری آن را شروع کندراجع به نحوه ی انتخاب شاز جلوتر صحبت خواهد شد.

ودر آخر اینکه هنر جویان فلوتریکردر در شروع آموزش موسیقی قرار دارند و به تازگی در دنیای موسیقی قدم گذاشته اند،به همین دلیل مربی نقش بسیار مهمی در آموزش پایه موسیقی و هم چنین علافه مند نمودن هنرجو دارد و بنابراین صبرو حوصله به همراه آموزش صحیح و اصولی است که می تواند هنرجو را در این دنیای شگفت انگیز نگاه دارد.

ارتباط با هنرجو و نحوه ی انتخاب ساز

از انجاییکه هنرجویان فلوت ریکوردر دارای سن کمی هستند،ارتباط دوستانه مربی با هنرجو نقش بسیار مهمی در طی روند آموزش دارداین ارتباط اگر به نحو مناسب و موثر صورت گیرد می تواند باعث علاقه مند کردن هنر جو به موسیقی و تشویق وی به ادامه ی یادگیری ساز انتخابی باشد.تشویق هنرجویان فلوت ریکوردر پس از انجام هر درس با دادن برچسب یا تشویق لفظی و در جریان قرار دادن خانواده ودر کل تعامل با اولیا هنرجو در پیشبرد روند کلاس ضروری است.

ارتباط موثر مربی با اولیا هنرجو شامل تمامی مراحل کلاس مانند تدریس،انجام تمرینات و راهنمایی جهت انتخاب ساز می شود.وارد ساختن اولیا(وبه خصوص مادرها)در امر آموزش به خصوص در مورد هنرجویان فلوت ریکردر دارای اهمیت زیادی است.نقش خانواده در اموزش موسیقی کودک را می توان در "جدیت" و "تشویق" خلاصه کرد.یعنی اینکه خانواده و بخصوص مادر که بیشتربا کودک ارتباط دارند باید به کار اهمیت دهد به همان اندازه که به مدرسه و علوم و ریاضی اهمیت می دهد.نگاه تفننی به موسیقی راه به جایی نمیبرد.کودک هوشمندانه درک می کند که درجه اهمیت موسیقی از نظر خانواده چقدر است.پیشرفت هر کودک رابطه مستقیم با نگاه خانواده او به هنر دارد.اهمیت دادن خانواده به هنر و علی الخصوص موسیقی تاثیر شگرفی در نگاه کودک نسبت به کلاس موسیقی و یادگیری آن خواهد داشت.

همانطور که در بخش مقدمه گفته شد، هنر جویان فلوت ریکوردر پس از گذراندن این دوره که حداکثر 6 ماه طول میکشد،ساز اصلی خود را انتخاب می کنند.علاقه هنرجو در وهله اول و سپس والدین وی می تواند نخستین معیار در انتخاب ساز باشد.به دلیل آشنایی اندک والدین و خود هنر جویان با ساز های مختلف،مربی می تواند کمک و راهنمای مناسبی در این زمینه باشد.پیشنهاد می شود در جلسات پایانی کلاس آشنایی تدریجی با ساز های مختلف،شکل و صدای هر کدام صورت پذیرد.بدین منظور می توان از سی دی های تصویری که دارای قطعات زیبا و نه چندان دشوار هر ساز است استفاده کرد و آنها را در اختیار هنرجو قرار داد.ای کار اطلاعات هنرجو و والدین وی را به طور قابل توجهی در این زمینه افزایش داده ودر نتیجه مرحله مهم انتخخاب ساز با آگاهی و علاقه مخندی بیشترشکل می گیرد.

فهرست منابع:

خودآموز فلوت ریکوردر نوشته استیفن گودیر

تئوری مقدماتی موسیقی:رامتین اسکروچی:انتشارات هنر و فرهنگ

مقدمه ای برموسیقی،عصب و روان:دکتر علی زاده محمدی،فرزانه پولادی،انتشارات شباهنگ